Plavac Mali Crni staat bekend als de meest prominente en beschermde wijnsoort van Kroatië. Deze druif is vooral dominant in de wijnregio’s van Midden- en Zuid-Dalmatië en is officieel erkend in de nationale lijst van toegestane wijnstokcultivars in Kroatië. Ondanks zijn beperkte geografische verspreiding binnen Dalmatië, staat Plavac Mali Crni bekend om zijn krachtige “vuurrode” wijn, zoals beschreven door de ampelograaf S. Bulić.
Inhoud
Genetische Variatie en Geschiedenis
Plavac Mali Crni neemt een centrale plaats in binnen de Kroatische wijntraditie en wordt beschouwd als de meest significante en beschermde druivensoort in het land. Deze status wordt bevestigd door de opname in de nationale lijst van toegestane wijnstokcultivars, waarmee het belang van deze druif voor de Kroatische wijnbouw wordt onderstreept. Ondanks de beperking van zijn verbouw tot slechts één subregio en twaalf wijngaarden binnen Dalmatië, blijft Plavac Mali Crni synoniem staan voor de productie van het beroemde “vuurrode” wijn, zoals omschreven door ampelograaf S. Bulić.
Verschil tussen Plavac Mali en Plavac Mali crni
De druif Plavac Mali en Plavac Mali Crni worden vaak door elkaar gebruikt, maar er is een subtiel verschil dat belangrijk is voor wijnkenners en liefhebbers. “Plavac Mali” verwijst naar de druivensoort zelf, bekend om zijn kleine blauwe druiven die robuuste en aromatische rode wijnen produceren, vooral gewaardeerd in de Dalmatische regio van Kroatië. “Plavac Mali Crni”, waarbij “crni” letterlijk “zwart” betekent in het Kroatisch, benadrukt specifiek de diepe, donkere kleur van de druif en de wijn, en wordt soms gebruikt om de rijkste, meest geconcentreerde varianten van Plavac Mali wijnen te beschrijven.
Hoewel beide termen nauw verwant zijn en vaak door elkaar worden gebruikt, duidt de toevoeging van “crni” op een bijzondere nadruk op de intensiteit en diepte die kenmerkend zijn voor deze geliefde Dalmatische wijn.
Verband met Andere Druivensoorten
De relatie tussen Plavac Mali Crni en andere druivensoorten zoals Primitivo en Zinfandel is onderwerp van fascinerende discussies geweest. Sommige wijnboeren en onderzoekers beweren dat deze soorten mutanten of synoniemen van Plavac Mali Crni kunnen zijn, mogelijk overgedragen vanuit Dalmatië naar Italië en Californië door Kroatische emigranten. Deze hypothese wordt ondersteund door historische migratiepatronen en de verspreiding van wijnbouwkennis, wat suggereert dat Plavac Mali Crni een fundamentele rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van deze nu internationaal erkende wijnsoorten.
Wetenschappelijk Onderzoek en Ontdekkingen
De genetische diversiteit van Plavac Mali Crni, verrijkt door mutaties en gekloonde variaties, werd uitgebreid bestudeerd door Marcel Jelaska, een prominente figuur in de Kroatische ampelografie. Jelaska’s werk, dat zich richtte op het identificeren en catalogiseren van verschillende mutanten zoals Plavac Mali Veliki en Plavac Mali Slatki, heeft bijgedragen aan een dieper begrip van de complexiteit en veelzijdigheid van deze druif.
Recent wetenschappelijk onderzoek, geleid door professoren zoals Carole Meredith en Kroatische wetenschappers Ivan Pejić en Edi Maletić, heeft aangetoond dat Zinfandel inderdaad genetisch gerelateerd is aan Plavac Mali Crni. Dit onderzoek heeft bijgedragen aan een beter begrip van de complexe oorsprong van deze druif en zijn rol in de wereldwijde wijnbouw.
Kenmerken van Plavac Mali Crni
Plavac Mali Crni, een druif met een rijke historie en een belangrijke plaats in de Kroatische wijnbouw, onderscheidt zich door een aantal opmerkelijke eigenschappen. De meeste klonen van deze cultivar staan bekend om hun regelmatige en overvloedige opbrengst. Daarnaast is deze druifsoort goed bestand tegen de belangrijkste schimmelaandoeningen die in wijngaarden voorkomen.
De druiven zelf hebben een dikke schil en zijn stevig van structuur, met een hoog suikergehalte, vooral kenmerkend voor de zoetere varianten van Plavac Mali Crni. Een opvallend kenmerk is het late rijpingsproces, wat bijdraagt aan de unieke smaakprofielen van de wijnen die van deze druif worden gemaakt.
Historisch gezien werd Plavac Mali Crni zelfs tot in het vroege voorjaar gebruikt als tafeldruif, waarbij het druiven in grote vaten naar markten in Zwitserland en Duitsland werd getransporteerd. Hoewel deze praktijk met de komst van moderne bewaar- en transportmethoden is vervaagd, blijft het een interessant onderdeel van de rijke geschiedenis van deze druif.
De Optimale Groeiomstandigheden
De kwaliteit van Plavac Mali Crni wijnen wordt sterk beïnvloed door de mate van zonlicht, de ligging van de wijngaarden, en de kwaliteit van de bodem. De meest prestigieuze Plavac wijnen komen van specifieke locaties zoals Dingač, Postup, en de Hvar-stranden zoals Sveta Nedilja, Ivan Dolac, Jagodna, en Medvidbad. Deze gebieden staan bekend om hun ideale omstandigheden voor de teelt van Plavac Mali Crni, wat resulteert in wijnen van uitzonderlijke kwaliteit die vaak de naam dragen van hun herkomst.
Beschermde en Bekroonde Wijnen
Plavac Mali Crni heeft Kroatië op de kaart gezet met enkele van de eerste beschermde wijnbenamingen in het land. Het wijnhuis PZ Dingač produceerde het allereerste Kroatische wijn onder de beschermde oorsprongsbenaming Dingač in 1961. Vervolgens werd in 1967 wijn van de Postup-regio als tweede beschermd. Deze erkenningen onderstrepen de uitzonderlijke kwaliteit en het unieke karakter van Plavac Mali Crni wijnen afkomstig van deze befaamde locaties.
Daarnaast worden er onder verschillende fantasienamen premium wijnen geproduceerd, zoals het ‘Kneževo vino’ en het ‘Carsko vino’, die elk hun eigen unieke verhaal en kwaliteit hebben.
Karakteristieken van de Wijn
Plavac Mali Crni wijnen staan bekend om hun hoge alcoholpercentage (gewoonlijk tussen 12 en 13,5% vol), een milde zuurgraad (meestal tussen 4,5 en 5,5 g/l), en een robuuste body (met een hoge droge extractie tot 26 g/l). Deze wijnen hebben typisch een dieppaarse tot donkerrode kleur met blauwe reflecties, wat wellicht bijdraagt aan de naamgeving (‘Plavac’ verwijst naar ‘blauw’). De aroma’s zijn subtiel, discreet en aangenaam, vaak met een licht bittere en tanninerijke smaak, die kenmerkend is voor wijnen uit zuidelijke regio’s.
Traditioneel was Plavac Mali Crni wijn zowel de dagelijkse drank voor boeren en vissers als een luxueuze toevoeging aan de meest verfijnde tafels. Dit onderstreept de veelzijdigheid en de diepe culturele verankering van deze bijzondere druif in de Kroatische wijntraditie.
Conclusie
Plavac Mali Crni is niet alleen een belangrijke druif voor de Kroatische wijnbouw, maar speelt ook een cruciale rol in de wereldwijde waardering en erkenning van Kroatische wijnen. Door wetenschappelijk onderzoek en de bescherming van zijn unieke wijnen blijft Plavac Mali Crni een icoon van de Kroatische wijntraditie.
